DURUM ÇALIŞMASI 1:
Jack, 17 yaşında:King Edward VIth Community College,
Totnes, Devon
South Devon College
Paignton, Devon
Jack, küçük bir köyde, ebeveynleri ve iki kız kardeşi Polly ve Liberty’yle birlikte yaşamaktadır. İlkokul öğrenimini, katılımı son derece başarılı bir şekilde sağlanan küçük, yerel köy ilk okulunda tamamlamış ve daha sonra, King EdwardVIth Community College adlı 1700 öğrencili destek meslek ortaokuluna devam etmiştir (Ç.N. destek “feeder” okulu terimi; bir okulun, bir üst kademe okul öğrencilerini de kabul ettiği anlamına gelmektedir. Örneğin, bir ilkokul, ortaokul öğrencilerini, öğrencilerin açıklarını telafi edebilmesi amacıyla kabul edebilmektedir) Okul, bölgedeki Down sendromuna sahip çocukları destekleyen çalışanlarıyla, yılda iki kez toplantı gerçekleştirmekte ve finansmanı yerel yönetimce karşılanan bir kaynak kütüphanesini yönetmektedir. Jack, King Edward’s Okulu’nda farklı yaş gruplarından diğer dokuz çocukla birlikte yardım almış ve eğitime katılımı sağlanmıştır.
Jack, ortaokuldaki son iki yılında bir dizi ciddi güçlükle karşılaşmıştır. Jack, iki yaşından başlayarak yakın bir döneme kadar herhangi bir teşhisle tanımlanamayan ani ataklardan mustarip olmaktadır. Ataklar sırasında konuşamamakta, yürüyememektedir, boyun bölgesi terlemektedir ve nefes alma güçlüğü çekmektedir. Doktorları, bir alerjik reaksiyonun söz konusu ataklara yol açıyor olabileceğini düşünmesi nedeniyle, yanında sürekli bir adrenalin iğnesi taşımaktadır. Yanında daima, atak geçirmesi halinde ne yapılması gerektiğinin yer aldığı bir Sağlık Hizmeti Planı taşımaktadır.
9 yaşına kadar motivasyonu son derece yüksek, mutlu ve popüler bir öğrenci olan Jack, 10 yaşına geldiğinde ortaokul bitirme (GCSE) ve çalışma ehliyeti (BTec, çalışma hayatına atılma ehliyeti sınavı) sınavlarına çalışırken panik ataklar geçirmeye başlamıştır. Ataklar, bir ölçüde derslere çalışmasıyla bağlantılı olmakla birlikte, daha ziyade Down sendromunun onu farklı kıldığını ve bunu değiştirmeyeceğini anlamasıyla ilgilidir. Aynı dönemde uzun bir hayat yaşamış ve Jack’a çok yakın olan büyükannesini de kaybetmiş ve Jack bu durumdan derinden etkilenmiştir.
Okulda Jack’in bakımıyla ilgilenen rehberleri, bu durumun üstesinden gelmek için bir dizi toplantı gerçekleştirmiştir. Mart 2012’de, Jack’e Nedeni Bilinmeyen Anjiyo ödem teşhisi konulmuştur. Söz konusu teşhis, strese bağlı “alerji tipi” tepkilere neden olan bir hastalık olup Jack bu hastalığı nedeniyle boynunda, gırtlağında ve dilinde ödemler, dudaklarda şişmeler yaşamıştır.
En sonunda annesi, SENCo (İngiltere Özel Eğitim Gereksinim Birimi)’nun da kabulüyle, çöküntü yaşamanın sınırına gelen Jack’i okuldan almıştır. SENCo, Jack’in, onu en çok kaygılandıran Orta Öğrenimi Bitirme ve Çalışma Ehliyeti sınavlarından alınmasını önermiştir. Jack’e, istenmesi halinde bir eğitim asistanıyla bire bir eğitim alabileceği esnek bir okul programı hazırlanmıştır. Ancak Jack artık yaşdaşlarıyla birlikte eğitim göremeyeceğini ve sınıfa girmesinin kendisinde kaygı yarattığının farkına varmıştır. Bu nedenle okula ve yaşdaşlarıyla ilişki kurma konusunda fobi geliştiren Jack, artık bir öğrenci grubunun bulunduğu yerlere panik atak geçirmeden gidemez hale gelmiştir. Jack’in yeniden normal programına ve sınıfına tekrar dönebilmesi, 7 ay sürmüştür. Halihazırda Jack, ataklarıyla başa çıkma konusunda bir Öğrenme Güçlüğü Yardım hemşiresinin desteğini almaktadır.
Jack’in iyileşmesi ise özel bir okulun kayak tatiline gitmesinden hemen sonra, ailesine ‘ben yeniden okula gideceğim’ demesiyle başlamıştır ve Jack o günden sonra tekrar okula gitmiştir!
Jack’in kendine olan güveni geldikten sonra, ebeveynleri Jack’in orta öğrenimin son iki yılını tamamlaması (‘sixth form’ adı verilen ve öğrencinin A, orta üstü ve AS, ileri seviyelerini geçerek orta öğrenimini tamamlamasını öngören, orta öğrenimin son iki yılını temsil eden sistem) başvurusunda bulunmuştur. Jack 2 Okul Bitirme Sınavı’nda, İngilizce dersinden F, Sanat (çömlek) dersinden D notu almıştır. Ayrıca giriş sınavlarında da başarılı olan Jack, aynı zamanda ASDAN (İngiltere’de kişisel başarısını arttırmak isteyen gençlere burs sağlayan bir kuruluş)’dan üçüncülük ödülü almıştır.
Halihazırda, “altıncı form (sixth form, orta öğrenimin son iki yılı)” sistemindeki eğitiminin ilk yılında, haftada iki kere okula giden Jack, haftanın diğer üç gününde ise, FE okulunda (South Devon College’de), Giriş Düzeyi 2 sınıfındaki Yaşam Becerileri, Bilgisayar Teknolojileri, Yemek Pişirme ve Beden Eğitimi derslerine gitmektedir. Jack’in bu okula geçişine, 11 yaşında, yeni ortamına alışmasını temin etmek amacıyla başlanmıştır. Jack, orta öğrenimi bitirme okulunu ise hem kendisine daha yetenekli öğrencilerle birlikte okuma fırsatı verildiği hem de derslerin çeşitliliği nedeniyle tercih etmiştir.
Jack, 7 yaşından beri kayak kaymayı çok sevmektedir ve okulla birlikte kayak kaymaya gitmektedir. Annesi de, ekstra ücret ödeyerek, Jack’e destek sağlamak amacıyla onunla birlikte bu gezilere katılmaktadır. Jack bu şekilde farklı yeteneklere sahip bir eğitmen ekibinin, ondaki farklı yetenekleri geliştirmesinden fayda görmektedir. Her ne kadar Jack, grup derslerine katılamıyor olsa da her yıl özel bir okul grubuyla kayak kaymaya gitmekte ve onlarla akşamları sosyalleşmeyi tercih etmektedir. Geçen yıllar içinde, söz konusu grup üyeleriyle yakın arkadaşlık geliştirmiştir.
Jack, orta öğrenimi bitirme sınıflarında okumayan arkadaşlarıyla vakit geçirmektedir. Diğer yaşdaşları gibi onlarda yatıya kalmakta, birlikte şehir merkezine ve sinemaya gitmektedir. Arkadaşlarının hepsi ya Down sendromlu ya da fazladan yardım gereksinimi olan bireylerdir. Jack, orta öğrenim bitirme sınıflarında okuyan hiç kimseyle sosyalleşmemektedir.
Jack’in akşam veya hafta sonu aktiviteleri, onu mümkün olduğunca bağımsız yapmaya dönüktür. Örneğin, her hafta çim kayağı yapması, onu bir sonraki kayak tatili için hazırlamaktadır. Jack ayrıca yaş gruplarına göre ayrılmış ve benzer gelişme gösteren gençler için aktiviteler oluşturulmasına çalışan gönüllüler tarafından işletilen bir gençlik kulübüne de gitmekte, burada dans etmekte, bilardo oynamakta ve organize edilen seyahatlere katılmaktadır.
Jack ayrıca futbol oynamakta ve bateri dersleri almak istemektedir. Düzenli olarak jimnastik yapan Jack, fazladan yardıma gereksinim duyan öğrenciler için Bölge Koleji tarafından idare edilen yeni bir futbol kulübüne de başlamıştır. Jack bunların yanı sıra 13 Mart 2012’de yayın hayatına başlayan ‘İleri Gitmek’ adlı bir BBC programının da yıldızıdır.
Topluma Katılım:
Orta öğretimi bitirme programı: (haftada 2 gün)
Jack, A/S ve A seviyesindeki fotoğraf öğrencileriyle birlikte çalışmaktadır. Tamamlaması öngörülen program çerçevesinde, her iki grupla birlikte çalışmak durumundadır. Haftada beş fotoğraf ve iki Sanat dersi görmektedir. Jack ayrıca haftada bir, iletişim, konuşma ve dil becerileri dersi de almaktadır.Jack, güzel, akıcı ve net bir şekilde konuşma kabiliyetine sahip, kibar bir öğrenci gibi konuşmaktadır, fakat bazen anlama konusunda desteğe ihtiyaç duymaktadır. Her zaman karşısındakini memnun etme eğiliminde olması nedeniyle, gerçekten ne düşündüğünü veya hissettiğini anlamak güç olmaktadır. Yardımcı görevliler, Jack’in kendine daha fazla güvenmesi ve hislerini ifade etmesini teşvik etmek amacıyla, drama oyunu ve diğer stratejileri kullanmaktadır. Geçenlerde, Jack bana “KEVICC, Güney Devon Koleji’ni seviyorum, çok eğlenceli fakat çok büyük” dedi.
Jack’in, Rehber öğretmen raporları, gerek Sanat gerekse Fotoğrafçılık derslerinde büyük gelişme gösterdiğine ve üç farklı öğretmenle mükemmel şekilde çalıştığına işaret etmektedir. Yakın bir geçmişte, grupça Londra’ya başarılı bir seyahat gerçekleştirmiştir ve yakında da Tuscany’ye ziyaret düzenleyeceklerdir. Jack, ASDAN Sanat dalında bronz/gümüş ve Fotoğrafçılık dalında da NVQ (yeterlilik lisansı)’yle ödüllendirilmiştir.
Orta öğrenimi bitirme programının bir parçası olarak Jack, ayrıca her Salı sabahı Dartington (Ses Sanatı 102,5) adlı yerel radyo kanalına gitmekte ve iki programda DJ’lik ve kendi şov programını yapmaktadır. Bu çerçevede, çalınacak müzikleri seçmekte, makineleri kumanda etmekte ve kendi yorumunu katmaktadır. Jack’in rehber öğretmenlerinden biri, Jack’i okuldan birkaç km uzaklıktaki radyo kanalına götürmekte ve gerekli olması halinde, çalışmalarında Jack’e yardım etmektedir. Jack, sonsuza kadar bu işi yapmak istemektedir! Halihazırda Jack, evinden Dartington’a otobüsle gitme becerisini öğrenmektedir.
A seviyesindeki fotoğrafçılık dersine dair gözlemler, 2012 Mart ayı.
Jack, A seviyesi sınavına dönük olarak, portföylerini tamamlamaya çalışan 13 öğrencilik bir grubun parçasıdır. Daha önce, karanlık odada filmlerini tabeden rehber öğretmenleriyle birlikte çalışmaktaydı. Söz konusu süreç, rehber öğretmenleri tarafından, Jack’in kendi fotoğraflarını başkalarından bağımsız olarak, yapmak istediği çalışmada kullanacağı fotoğrafları seçmesine ve düzenlemesine yardımcı olmak için küçük bölümlere ayrılmıştı.
Jack bana portföyünü gösterdi ve rehber öğretmenine ödevini anlattı -aralarında, “altın üçgen” gibi ifadelerle, A seviye kursunun jargonlarını kullanıyorlardı. Jack, çektiği ve kolaj için kestiği ağaç fotoğraflarını hazırlamıştı. Daha sonra, altın üçgen kuralını izleyen Jack, parçaların nasıl düzenleneceğine karar verdi. Fotoğraf parçaları büyüleyiciydi ve renk gölgeleri oluşturacak şekilde tasnif edilmişti. Jack’in rehber öğretmeni, ‘ben, kompozisyon konusunda Jack’in sezgilerinin güçlü olduğunu düşünüyorum – yorumu kişisel fakat görev tanımı çerçevesinde.’ yorumunu yapmıştır.
Ödevinin tamamlanması için, Jack ve rehber öğretmeninin, aynı fotoğrafı kullanarak, fotoşop uygulamak fakat, renk dağılımını değiştirmesi gerekiyordu. Bunun için her fotoğraf öncekiyle tam olarak aynı şekilde kesilmesi gerekiyordu ve her şeyi Jack kendisi tasarlamıştı.
Ders, A seviyesinde olması nedeniyle, Jack için fazla hızlıydı ve çalıma, A seviyesi öğrencilerine uygun olarak, belirli bir zaman diliminde bitirilmeliydi. Diğer yandan Jack’in izlemesi gereken adımları rehber öğretmen belirlediği için, bazı çalışmalar rehber öğretmenin planladığı şekilde gerçekleştirilmişti. Örneğin, sınıf bir hayvanın kullanıldığı projenin taslağını ve arka planda reprodüksiyon için bu yapının ve arka planın nasıl renklendireceğini tartışırken, Jack, rehber öğretmeni ile bir kavram taslağı hazırlamıştı.
Kavram taslağı, Jack’in, taslak çerçevesinde nelerin renkli olması gerektiği konusunda fikir üretmesine yardımcı olmuştur. Söz konusu fikir, Jack’in hangi hayvanın hangi renkle renklendireceğini düşünmesi gerektiğinden doğmuştur ve Jack oyuncak hayvanlar üzerinden ve Top Trump oyunlarından hareketle düşünmüştür, çünkü Jack’in en sevdiği Top Trumps kartı köpek balıklarıyla ilgili olanıydı. Jack, fotoğraflarını tabetmeye devam etti. Yazılımları kullanmakta ise çok iyiydi.
Jack, seneye mükemmel başladı. Dijital fotoğraf tabetti ve fotogramlar ile siyah beyaz fotoğrafçılık üzerinde çalıştı. Derslerinden keyif alıyor ve kağıtlara monte ettiği fotoğraflarla bir skeç kitabı hazırladı. Rehber öğretmeniyle iyi ilişki içerisinde. Fotoğraflarını karanlık odada tabederken, bir başka rehber öğretmenden daha yardım alıyor. Kursun sonunda, fotoğrafçılık ve sanat çalışmalarını sergilemeyi planlıyoruz.
Fotoğrafçılıktaki gelişmesinden çok memnunum. Hem, fotoğraf makinesinin nasıl çalıştığı, nasıl odaklandığına hem de kompozisyona dair yeni teknik ve beceriler edindi.
(Fotoğraf Öğretmeni)
8 yaşından beri Jack’le çalışıyorum. Jack’le çalışmak büyük zevk. Daima elinden gelenin en iyisini yapmaya ve insanları mutlu etmeye çalışır. Şimdi kendine yeterli hale geldiğini görmek büyüleyici. Davanışları son derece iyi, çok kibar ve sevimli. Her ne kadar her zaman anlamadığını söylüyorsa da, anlıyor. Jack’le çalışmak kesinlikle çok güzel.
(Jack’in daimi Rehber Öğretmeni)
South Devon Koleji:
Kolej halihazırda ders seçimi konusunda biraz esnek olmakla birlikte, bu durumu gözden geçirmektedir. Öğrencilerin orta öğrenimi bitirme sınavlarını geçmeleri için gerekli olan gereksinimleri karşılamak konusunda son derece sıkı bir okul. Ortaokulu bitirme notları olmayan öğrencilere, Hayat Becerileri notu verilmektedir.
Jack’in de katıldığı, Yıllık Gözden geçime toplantısı sırasında, South West Kariyer Planlama, Jack’in kişisel rehber öğretmeni ve diğer rehber öğretmenlerinden biri, Jack’in Kolejdeki geleceğini, Helen Sanderson formatı olarak anılan metotla, şu soruları kartotekslere yazarak tartışmıştır:
– Jack için şimdi ve gelecekte neler önem arz etmektedir?
– Jack, nelerin faydasını görmektedir/görmemektedir?
– Jack’in aklındaki sorular; çözülmesi gereken meseleler nelerdir?
– Hareket planı nedir?
Kariyer planlama yetkilisi, Kolej’deki gelişmeler konusunda son derece bilgilidir ve Jack ile annesine, gelecekle ilgili kararlar almasında yardımcı olmaktadır. Jack, mevcut dersleri yerine Dans, Sanat, Fotoğrafçılık, Çocuk Bakımı ve Yemekçilik dersleri almak istemektedir. Kolej, Hayat Becerileri bölümü için mesleki kurslar hazırlamaktadır, fakat henüz Jack söz konusu derslere devam edecek seviyeye ulaşmamıştır. Jack’in seviyesinin bu seviyeye ulaşması umulmaktadır, zira Jack’in almak istediği derslerden Çocuk Bakımı, Gösteri Sanatları ve Yemekçilik bu bölümde bulunmaktadır.
Toplantıda ayrıca Jack’in, 20 yaşına kadar Koleje devam edebilip edemeyeceği veya Jack’in evinden uzak olan Chicken Shed veya Orpheus Centre gibi merkezlerde, Gösteri Sanatları dersleri alıp alamayacağı konuları görüşülmüştür.
Benim tercihlerim çerçevesinde Jack’i okutabileceğim bir okul bulunmamaktadır-ana akım okul ile özel okul arası bir okul. KEVICC’de, dersler ilgi alanıma giriyor ve sınıflar daha az kalabalık, öğretme süreci görsel, öğretmenler ise Jack’in ihtiyaçlarını anlıyor ve rehber öğretmeni çok iyi. İletişim kurulduğunda her şey daima iyi gidiyor ve okuldaki görevliler, aileyle başarılı bir çalışma ilişkisi içerisindeler. Ev-okul günlüğü, bize detaylı bilgi veriyor ve rehber öğretmenimiz gerçekten çok iyi.
Genel akım okullarının artıları da eksileri de var-Jack Özel bir okulda okusaydı bunalıma girer miydi? Kapasitesini ileriye götürebilir miydi? Büyüdükçe arkadaş kurma konusu mesele haline geldi – şu anda da okulda harika bir sosyal hayatı var fakat öğrencilerden daha ziyade yetişkinlerle arkadaşlık yapıyor. Yine de gerçekten pozitif bir sene geçirdi.
Jack, 16-17 yaşından beri Down Sendromlu olduğunu ve bunun “onarılamayacağını” biliyor-ona bir şey öğretilirken patronluk taslanmasını sevmiyor fakat yine de desteğe ihtiyacı var çünkü istediği her şeyi yapamıyor. Mümkün olan bir kariyer yapmak istiyor-şu anda istediği, Los Angeles’te avukat olmak.
Aslında okulda Gösteri Sanatları’nda da ortaya koyduğu gibi, harika bir dansçı, showmen ve fotoğrafçı fakat en önemlisi dansı çok iyi-Jack’in DJ’lik ve radyodaki işine devam etme ihtimalini araştırmak istiyorum. Aslında onu okutabileceğim harika bir yer buldum fakat okulun yerinden memnun değilim, evden birkaç kilometre uzakta-ona oraya yakın geçici bir aile bulabilirsem bu en ideali olur. Jack de bu fikre sıcak bakıyor.
(Jack’in ebeveynlerinin orta öğrenim bitirme okulu konusundaki görüşü)
Çeviri için Hale Şebnem Kaptan a çok teşekkür ederiz
metnin orjinali için: http://www.downs-syndrome.org.uk/images/stories/DSA-resources/education/FurtherED_Employ_DSA_Celebrating_Success.pdf